Αθήνα, 10.07.2016
Κατά το τελευταίο χρονικό διάστημα, μεταξύ πολλών ειδήσεων αρχαιολογικού περιεχομένου στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο κυριαρχούν ειδήσεις που επηρεάζουν ποικιλοτρόπως σημαντικά και ευαίσθητα μνημεία ή αρχαιολογικούς χώρους, αναφορικά με την αξιοποίηση, τη χρήση και την προβολή τους.
Η Ένωση Αρχαιολόγων Ελλάδας «ΗΩΣ», ως επιστημονικός σύλλογος από τους βασικούς στόχους του οποίου είναι η συμβολή στην προστασία των μνημείων της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, θεωρεί ότι είναι θεμιτό και επιθυμητό, τόσο από την επιστημονική κοινότητα όσο και από την κοινή γνώμη, να γίνεται σωστή προβολή και χρήση των μνημείων και των αρχαιολογικών χώρων, προς όφελος της παιδευτικής λειτουργίας, της καλλιτεχνικής δραστηριότητας, της οικονομίας και της κοινωνίας συνολικά. Εξίσου επιθυμητή είναι η ανάπτυξη, στον βαθμό που είναι φιλική προς την ιστορική βαρύτητα ενός τόπου και προς το περιβάλλον. Τέλος, ενδιαφέρον έχουν οι αναβιώσεις αρχαίων δρωμένων και η ανασύσταση της ιστορικής μνήμης.
Θεωρούμε, ωστόσο, μη επιτρεπτό να προαναγγέλλονται και να προβάλλονται αξιοποιήσεις μεγάλων εκτάσεων οι οποίες εμπίπτουν εντός των ορίων κηρυγμένων αρχαιολογικών χώρων και ιστορικών τόπων, χωρίς να έχει προηγηθεί συνεννόηση με τους αρμόδιους φορείς προστασίας και ανάδειξης των μνημείων, αλλά και του φυσικού περιβάλλοντος. Αυτό συνέβη πρόσφατα με τις εξαγγελίες του Δημάρχου Μαραθώνος, ο οποίος, σε συνέντευξη τύπου στο πλευρό του Υπουργού Εσωτερικών, εξήγγειλε ερήμην των αρμοδίων υπηρεσιών μεγαλεπήβολα σχέδια για την αναμόρφωση και την ουσιαστική μεταμόρφωση του παράκτιου μετώπου στα όρια του δήμου του, τα οποία συμπίπτουν με τον μοναδικό ιστορικό τόπο της μάχης του Μαραθώνος, απειλώντας, εμμέσως πλην σαφώς, με κινητοποιήσεις, εαν η Αρχαιολογική Υπηρεσία θέσει όρους και τις προϋποθέσεις που προκύπτουν από την κείμενη νομοθεσία για την υλοποίηση των σχεδίων.
Και επειδή η Αρχαιολογική Υπηρεσία είναι αυτή που θέτει όρους και προϋποθέσεις για τη χρήση αρχαίων θεάτρων, χώρων, κάστρων κλπ., λαμβάνοντας πάντα υπ’ όψιν την κατάσταση διατήρησης των μνημείων, θα πρέπει τα στελέχη της να είναι ιδιαιτέρως προσεκτικά στην εξαγγελία δια του Τύπου παραστάσεων ή άλλων εκδηλώσεων, πριν την απαιτούμενη εκ του Νόμου αδειοδότηση.
Τέλος, αναφορικά με τη χρήση σημαντικών μνημείων ως σκηνικού αναβίωσης αρχαίων και παρουσίασης νεότερων δρωμένων, όσο σημαντικές και ελκυστικές για το κοινό και αν είναι αυτές οι δράσεις σε πληροφοριακό και συμβολικό επίπεδο, πιστεύουμε ότι η εφαρμογή τους δεν θα πρέπει να ανατίθεται αλόγιστα σε ομάδες και φορείς οι οποίοι δεν έχουν προχωρήσει σε ιστορική τεκμηρίωση, έτσι ώστε το αποτέλεσμα να μην καταλήγει από ενδιαφέρον να γίνεται αισθητικά δυσάρεστο, ανακριβές έως και ευτράπελο. Οι εμπνευστές αυτού του τύπου των εκδηλώσεων φέρουν ακέραιη την ευθύνη για τον ευτελισμό ιδεών και μνημείων, όσο και αν μια μερίδα πολιτών και φορέων εκδηλώνει τον θαυμασμό της για αυτές. Ο λόγος εδώ είναι για τα «σύγχρονα Νέμεα», τα οποία φέτος οργανώθηκαν – άγνωστο με ποια αδειοδότηση – με την παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας, αποσπώντας κάποια θετικά, αλλά κυρίως αρνητικά και ενίοτε σκωπτικά σχόλια. Για την αισθητική, την τεκμηρίωση και την ιδεολογική φόρτιση αυτών των εκδηλώσεων έχουν γραφτεί τόσα πολλά, ώστε η δική μας περαιτέρω ανάλυση περιττεύει.
Καταλήγοντας, επαναλαμβάνουμε τη γενική πεποίθηση ότι εξαγγελίες και εκδηλώσεις στις οποίες συμμετέχουν ως τιμώμενα πρόσωπα εκπρόσωποι της Πολιτείας ή ως οργανωτές φορείς του ΥΠΠΟΑ, αλλά και η Τοπική Αυτοδιοίκηση θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με τη δέουσα σοβαρότητα για την αισθητική τους αρτιότητα και την ιστορική τους ακρίβεια, με την έγκριση των θεσμοθετημένων οργάνων, πάντοτε δε με γνώμονα την προστασία και την ανάδειξη των μνημείων.
Το Διοικητικό Συμβούλιο
της
ΕΝΩΣΗΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ «ΗΩΣ»
Δελτίο Τύπου: Ηώς Χρήση Μνημείων Χώρων
Πρόσφατα σχόλια